Прашањето за промена на режимот во Србија веќе не е шпекулативно, оцени поранешниот германски дипломат Аксел Џенике.

Сепак, во уводникот за весникот Берлинер цајтунг, тој додава дека српскиот претседател Александар Вучиќ „добро знае дека Европската унија и САД навистина не се заинтересирани за неговиот пад“.

„Сепак, Вучиќ е тој кој, и покрај добрите односи со Русија и Кина, има безусловна волја да се приклучи на ЕУ и кој, под притисок на Западот, презема чекори за нормализирање на односите со Косово повеќе од една деценија. Освен тоа, Брисел и Германија се многу заинтересирани за литиумот што се екстрахира во Србија“, рече тој, додавајќи дека „воздржаната реакција на студентските протести е незадоволство“.

Џенике служеше во Србија и Албанија во 1980-тите, а потоа помина долго време како дипломат на ОБСЕ и Европската унија во регионот. Во текстот тој опишува како се развиле студентските протести и растел отпорот кај сите слоеви на населението, кој врвот го достигнал на 15 март, како и обидите на српскиот претседател Александар Вучиќ да ги неутрализира протестите на секој можен начин.

Тој го опиша митингот на 15-ти март во Белград како „најголемите демонстрации во историјата со стотици илјади учесници“. Во текстот се споменува и реакцијата на еврокомесарката за проширување, Марта Кос, која предизвика револт, како и нејзиното последователно објаснување дека ЕУ во Србија го сака истото како и студентите – изборни реформи, засилена борба против корупцијата и слобода на медиумите.

Тие укажуваат и на позицијата на американската администрација под Доналд Трамп, која „и придава поголемо геополитичко значење на Србија отколку на Косово“, а ги објаснуваат и деловните врски на семејството Трамп со Србија, пренесува Дојче веле (ДВ).

„Карактеристика на повеќемесечните протести е тоа што студентите не ги назначија своите лидери. Одлуките се носат со гласање на пленумот. На прашањето дали Вучиќ ќе мора да поднесе оставка, еден студент одговори дека претседателот има претежно протоколарна функција и дека не му е грижа“, додаде тој. Тој посочува и дека студентите досега „строго ја избегнуваа соработката со опозицијата – за да не ги претстави протестите како свои“. А опозицијата, пишува Џенике, бара експертска влада која би организирала слободни избори, што Вучиќ целосно го отфрла.

„Ако се формира коалиција на среден рок помеѓу досега слабата и во голема мера скараната опозиција, претставниците на студентите, како и широките општествени сили, се појавуваат бројни прашања за нивната идна политика – вклучително и кон косовското прашање“, рече тој.

Зборувајќи за Косово, германскиот дипломат наведува дека отцепувањето на Косово не е крај на процесот на распаѓање на поранешна Југославија, туку почеток на процесот на ерозија на суверена држава.

„Кој го игнорира ова, природно е изненаден што има сецесионистички тенденции во втората република на поранешна Југославија, Босна и Херцеговина, каде што Република Српска (во кршење на Дејтонскиот договор од 1995 година) ги отфрла „нападите“ на слаба заедничка држава. Земјоделството, кој може да разрешува министри и да наметнува закони, а ова е триесет години по завршувањето на војната во Босна (т.н. овластување во Бон од 1997 година) од голем број набљудувачи како неоколонијални.

Надворешно-политичкиот заклучок од текстот гласи: „Секој што претпоставува дека евентуалната промена на режимот во Србија ќе ја унапреди нормализацијата на односите (со Косово) најверојатно е во заблуда. Опозицијата од сите појаси го обвинува Вучиќ за предавство на српските интереси и за ефективно откажување од Косово, што беше потврдено со народното гласање во српскиот Устав од 2006 година, како дел од српскиот Устав во 2006 година.