Володимир Зеленски од Обединетите нации предупреди дека Русија планира да ги нападне украинските нуклеарни централи. Тој ги повтори своите повици за единство пред светските лидери со цел да ја принуди Русија на преговарачка маса за да се склучи „праведен мир“.

Неговите коментари дојдоа кога Владимир Путин во средата ја засили својата нуклеарна реторика, велејќи им на група високи функционери дека Русија ќе размисли за употреба на нуклеарно оружје доколку биде нападната од која било држава со конвенционално оружје.

Во говорот на Генералното собрание на ОН во средата, украинскиот лидер рече дека добил информации дека Русија собира разузнавачки информации за украинските нуклеарни централи како подготовка за потенцијален напад.

„Секој напад со ракета или беспилотно летало, секој критичен инцидент во енергетскиот систем може да доведе до нуклеарна катастрофа, таков ден никогаш не смее да дојде“, рече Зеленски во обраќањето во салата на генералното собрание.

„И Москва треба да го разбере ова, и тоа делумно зависи од вашата решеност да извршите притисок врз агресорот.

Тој додаде: „Тоа се нуклеарни централи, тие мора да бидат безбедни“.

Зеленски, исто така, рече дека војната во Украина може да го загрози регионот со нестабилност и потенцијал за нуклеарна катастрофа доколку Русија продолжи со нападите.

„Ако, не дај Боже, Русија предизвика нуклеарна катастрофа во една од нашите нуклеарни централи, радијацијата нема да ги почитува државните граници“, рече тој, споредувајќи ги последиците со нуклеарната несреќа во Чернобил во 1986 година. „И за жал, различни народи можеа да ги почувствуваат тие разорни ефекти“.

Зеленски минатиот месец ги обвини руските сили дека подметнале пожар на локацијата на гигантската нуклеарна централа Запорожје, со нејзините шест реактори изградени од Советскиот Сојуз, што ја прави најголемата во Европа.

Русија ја зазеде нуклеарната централа веднаш по нејзината инвазија на Украина во февруари 2022 година, а централата беше под постојани напади за кои двете страни меѓусебно се обвинуваат.

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) постојано изразува загриженост за безбедноста на нуклеарната централа Запорожје, повикувајќи на „максимална воздржаност од сите страни“.

Додека Зеленски говореше во Њујорк, Путин во средата му се обрати на моќниот руски совет за безбедност, упатувајќи го своето најсилно предупредување досега до Запад да не дозволи Украина да изврши длабоки напади на руска територија користејќи западни ракети со долг дострел.

Путин рече дека Русија ќе размисли за употреба на нуклеарно оружје доколку Москва добие „сигурни информации за почеток на масовен прекуграничен напад од воздух од стратешка и тактичка авијација, крстаречки ракети, беспилотни летала или хиперсонично оружје“.

Рускиот лидер додаде дека се дадени предлози за промена на руската нуклеарна доктрина и рече дека би сакал да подвлече една од предложените клучни промени.

„Се предлага агресијата врз Русија од која било ненуклеарна држава, но со учество или поддршка на нуклеарна држава, да се смета како нивен заеднички напад врз Руската Федерација“, рече Путин, во тенко прикриена закана за западот. Странските лидери продолжуваат да размислуваат дали да и дозволат на Украина да го користи нивното оружје со долг дострел.

Путин честопати се повикуваше на нуклеарниот арсенал на Москва, најголемиот во светот, во раните денови од неговата инвазија на Украина, постојано ветувајќи дека ќе ги искористи сите потребни средства за одбрана на Русија. Подоцна се чинеше дека тој ја ублажи својата реторика, но официјални лица блиски до рускиот претседател неодамна ги предупредија земјите од НАТО дека ризикуваат да предизвикаат нуклеарна војна доколку и дадат зелено светло на Украина да користи оружје со долг дострел.

Претходно овој месец, Путин рече дека Западот директно ќе се бори со Русија доколку и даде таква дозвола на Украина – и дека Русија ќе биде принудена да донесе „соодветни одлуки“, без да наведе какви би можеле да бидат тие мерки.

Се очекува Зеленски да отпатува за Вашингтон за да му го претстави својот „план за победа“ на Џо Бајден во четврток во Белата куќа. Планот е патоказ за Украина да ја заврши војната под свои услови и се подразбира дека вклучува значителни барања од САД и нивните сојузници за дополнително оружје и економска и политичка поддршка за Украина на долг рок.

Украинскиот претседател се очекува да се сретне со Камала Харис, која на претседателските избори во САД е во трка со Доналд Трамп.

Во својот говор, Зеленски рече дека мировниот план на Украина мора да биде поддржан од светските лидери и дека алтернативните иницијативи за разговори со Путин едноставно ќе му помогнат на рускиот претседател. Зеленски особено го таргетираше заедничкиот предлог на Кина и Бразил, кои предложија мировен план од шест точки за војната во Украина без поддршка на Киев.

„Ако некој во светот бара алтернативи тоа веројатно значи дека тие самите сакаат да направат дел од она што го прави Путин.  Па се поставува прашањето: Кој е вистинскиот интерес? – рече Зеленски. „Сите мора да разберат. Нема да ја зајакнете својата моќ на сметка на Украина“.

Луис Инасио Лула да Силва, бразилскиот претседател, зборуваше за планот претходно во средата, а забелешките на Зеленски изгледаа насочени кон него.

„Можеби некој сака Нобелова награда за својата политичка биографија за замрзнато примирје наместо вистински мир, но единствените награди што Путин ќе ви ги даде за возврат се повеќе страдања и катастрофи“, рече Зеленски.

Во својот говор, Зеленски го критикуваше и Советот за безбедност на ОН, велејќи дека е „невозможно вистински и праведно да се решат прашањата за војна и мир, бидејќи работите во Советот за безбедност премногу зависат од правото на вето“.

Русија е една од петте постојани членки на Советот за безбедност и има право на вето врз какви било одлуки донесени од телото.

„Кога агресорот применува право на вето, ОН се немоќни да ја запрат војната“, рече Зеленски. „Но, формулата за мир… нема право на вето во неа. Затоа тоа е најдобрата можност за мир“.

Руските трупи му се закануваат на украинскиот патен и железнички центар Покровск во напад за кој западните власти велат дека доведува до убивање на 1.000 руски војници секој ден.

Според гувернерот на регионот на Доњецк, Вадим Филашкин, во бомбашки напад под раководство на Русија врз источниот украински град Краматорск во средата загинаа најмалку две лица, а повредени се уште 12, меѓу кои и три деца.