Откако Гоце Делчев ја постави големата стратешка, национална и социјална задача, како тактичар и организатор, тој се покажа како реалист од прв ред. Познато е дека Гоце, заедно со него и Никола Карев и други, се спротивставија на одлуката на внатрешните и надворешните врховисти, на чело со Гарванов и Борис Сарафов, за востание.
Тој и некои други членови на Централниот комитет на ВМРО свикаа специјално заседание во Софија, на кое солунското решение од јануари 1903 година беше поништено, зашто, според нив, востанието, и политички и воено, сè уште не беше доволно подготвено.
Арно ама, врховистите, поради непростливата „попустливост“ на Даме Груев, го решија на конгресот во Смилево прашањето за подигањето и датумот на Илинденското востание, кое, како што е познато денес, и покрај прочуеното херојство на револуционерните македонски маси, на чело на кои застанаа и другарите на Гоце, како што се Никола Карев и други претрпеа тежок пораз.
Бугарскиот монархизам и врховизам се обидоа да го искористат токму овој пораз за да ја сплетат нивната реакционо-монархиско-врховистичка кошница… Секако, има голем број сериозни причини да веруваме дека неговата смрт не била случајна, туку била дело на гнасно врховистичко предавство… – истакнал Павлов.
Според Тодор Павлов, Гоце Делчев се одликуваше и со сериозниот став кон прашањето, не само за вооружената, туку и за идеолошко психолошката подготовка на народните маси, кој не еднаш, не по еден повод, изјавувал и нагласувал дека за да биде востанието успешно, народните маси треба да бидат доволно идејно и психолошки подготвени, за да знаат за што се борат и да може да ја издржат тешката и судбоносна борба до крај.
Како што нагласил Тодор Павлов, Гоце никогаш не западнал во просветителско опортунистичко разбирање на револуционерната просвета и не ја сфаќал просветно револуционерната работа како нешто одвоено од општата положба и задачи на земјата и на револуционерното движење.
„АЈДУЧКО БОЖЕСТВО“
За да се подготви сеопфатно народната револуција и да ги обезбеди воено-техничките, политички и просветно-идејни предуслови, Гоце спроведе една титанска организациска дејност, која може да се рамни само со онаа на Левски. Тој постојано ги обиколуваше сите револуционерни окрузи и комитети, учејќи, давајќи ги потребните директиви, судејќи, внесувајќи ентузијазам, инспирирајќи создаваше револуционерен кадар, учествуваше дури и во техничко производство на бомби и во пренесувањето оружје и др.
Со таа организациска дејност, тој будеше љубов, ентузијазам и подготвеност за борба и жртви кај револуционерните народни маси, а кај противниците се всадуваше вистински страв и трепет, поради што тие од дното на душата го мразеа и не еднаш се обидоа физички да го уништат.
А за постигнувањето на сите тие успеси, не малку му помагаше и неговиот личен шарм како патриот, хуманист и револуционерен учител и водач. Гоце беше една навистина шармантна личност… Јаворов, во својата биографија, со право го нарекува Гоце: „ајдучко божество“. Имаше нешто навистина неодоливо шармантно кај тој македонски „ајдутин револуционер“, и тоа не само во неговиот морален и идеен, туку и во неговиот физички изглед.
Прекрасно граден, со чудесно убави црни очи, виток, снаодлив, со неисцрпна физичка и духовна енергија, со чудесно срце, што се одѕива на секое народно страдање и болка – тој беше навистина личност што ретко се среќава во историјата на народите.
Не можам сега да се сетам кога и под какви околности го имам видено и дали тоа се случи во Македонија, или овде во Софија, но во моите детски спомени ми се врежал неговиот лик, кој, во споредба со овој портрет што го гледаме овде, навистина не ни дава ни приближна претстава за големиот, неискажлив шарм што извираше од тој прекрасен човек, кој стана една од најубавите легенди на македонскиот народ.
Текстот е објавен на 24 август, 2022 година во неделникот „Фокус“ во бројот 1403
Целиот текст ТУКА
Пронајдете не на следниве мрежи:
