Во изненадувачки истражувачки пресврт, научниците кои ги истражуваа процесите на учење кај глувците наидоа на она што тие го нарекоа „зомби неврони“ во мозокот. Овие клетки покажуваат необично однесување, бидејќи престануваат функционално да комуницираат и покрај тоа што се живи. Ова откритие фрла нова светлина врз механизмите на учење во мозокот.
Тим од Португалија го направи ова интригантно откритие истражувајќи како малиот мозок асимилира информации од нашата околина. Оваа област на мозокот е клучна за обработка на сензорни податоци поврзани со моторни активности, помагајќи им на луѓето со задачи кои се движат од навигација по прометни улици до безбедно фаќање предмети, на пример. Разбирањето како учи малиот мозок е долгогодишна загатка во невронауката.
Користејќи оптогенетика, техника која манипулира со клетките со светлина, во тандем со задачите за учење извршени на глувци, научниците ја истакнаа клучната улога на специфичните церебеларни влезови познати како влакна за качување.
Неочекувана зомбификација на клетките
„Откако постојано ги стимулиравме влакната за качување за време на презентацијата на визуелниот знак, глувците научија да трепкаат како одговор на тој знак – дури и во отсуство на стимулација“, вели невронаучникот Татјана Силва од Центарот за непознатото Шампалимо.
Експериментот на португалските научници обезбеди убедлив доказ дека овие качувачки влакна се дел од асоцијативното учење во малиот мозок. Воведувањето на протеинот чувствителен на светлина, Channelrhodopsin-2 (ChR2), преку оптогенетска манипулација неочекувано резултираше со „зомбификација“ на клетките на наведените влакна. Додека сѐ уште активни, овие неврони не успеаја ефективно да ги пренесат пораките, попречувајќи ја способноста на глувците да учат.
„Се испостави дека внесувањето на ChR2 во влакната за качување ги променило нивните природни својства, спречувајќи ги соодветно да реагираат на стандардните сензорни дразби како што е дувањето воздух“, објаснува неврологот Меган Кери.
Резултатите од студијата, кои се објавени во списанието Nature Neruoscience, нудат појасно разбирање на процесот на учење на малиот мозок. Со оглед на сличностите помеѓу мозокот и човечкиот мозок, овие нови научни сознанија веројатно се прошируваат и на човечките когнитивни механизми.
Овие резултати служат како најубедлив доказ до сега дека сигналите на качувачките влакна се од суштинско значење за асоцијативното учење во малиот мозок, рече Кери.
Континуираното истражување има за цел да ги открие мистериите зад овој ефект на „зомбификација“ и неговите импликации за другите форми на церебеларно учење.
