Лидерот на ДПА Мендух Тачи по неколкумесечни преговори со СДСМ го откажа заедничкиот настап на локалните избори, по што дополнително ја збуни јавноста откако на 24 декември неговите пратеници останаа во Собранието да гласаат за државниот буџет.
Ви пренесуваме дел од интервјуто на Тачи за „Република“, каде ги наведува причините за ваквиот настап на ДПА игопојаснува своето гледиште за политичката ситуација во државата
Република: Оценeте ја коалицијата на Бранко Црвенковски, Љубчо Георгиевски, Титовите леви сили. Колку би опстанал тој блок?
ТАЧИ: Тоа се внатрешни политички опции на македонската опозиција, не е добро да ги коментирам, не сакам да се поистоветувам со нив, иако во политиката сме исто време. Сепак, има разлики, јас не сум бил институција: претседател или премиер. Што би се рекло да имам директна одговорност и за сегашната состојба.
Политички тоа тоа би го квалификувал како тактика без стратегија. Во политиката е многу важно вие да си негувате ваша алтернатива, ваша платформа, програма. Неколку месеци разговаравме со македонската опозиција и, најискрено, на крајот забележав дека тие не се разликуваат од власта во двете многу важни работи за мене – интеграциите и меѓуетничките односи. Не забележав алтернатива, нов начин на мислење и тоа многу ми пречеше. Точно дека Струга беше технички проблем, кој доведе до прекинување на тој договор, но нема политичка алтернатива.
Република: Но, Вие на неколку пати се сликавте, се договаравте, па на крај не се договоривте. Дали ги откри Бранко Црвенковски пред Вас овие планови за насилство?
ТАЧИ: Од моја страна, разговорите имаа симболика, дека ДПА станува силен политички фактор. Од 2009 година, буквално, сме со нова платформа. Ние имавме корист од разговорите. Сепак, локалните избори се административни, не се работи за голема политика и се договоривме принципиелно да се поддржуваме, но, очигледно, си имаа други планови, поважна им беше поддршката за големата политика. Не успеавме за ништо да се договориме. Од начинот како ги поставија работите не се разликуваат од власта во врска со интеграциите и со албанските права. Ниту за другите прашања немавме договор, почнувајќи од интерпелацијата на Владата, па ниту до последните случувања. За ништо потоа не бев консултиран, веќе три месеци не се гледаме. Камен на сопнување беше Струга, важна за ДПА. Уште од 2001 година постојано сме под провокации, притисок од македонската опозиција, дека ако не играме по нивно ќе имаат алтернатива, на пример прво со Имер Селмани, а сега со Руфи Османи за интерпелацијата и за последните случувања. Поддршката од Османи ја сметам за некоректна и за непринципиелна политика кон можниот иден партнер. Со СДСМ сме имале децениски конфронтации и идеолошки и политички. Можеби се надеваа дека ќе успеат да остварат соработка како што успеваат со другите нивни албански партнери. Дека „ќе нѐ дисциплинираат“. Сѐ урнаа пред неколку месеци, кога одбивме да преговараме.
Реублика: Стана ли збор за ваквите чекори, за вакви планови, од улица и со насилство да се урива, како што велат, недемократската власт?
ТАЧИ: Не, најискрено, не. Дали немало храброст да се сподели, не знам. Не стана збор за вакви работи. Мислам дека сериозна опозиција не би направила такви чекори.
Ова ќе личи субјективно, но јас имам цврсти ставови и сум познат по тоа, но сум познат и по тоа дека 19 години никогаш не ја згазнав црвената линија на демократски процеси и на политичко однесување. Стануваше збор за многу работи, кои мене ми се чинеа несериозни. Јас секогаш велев дека без алтернатива, ако се имитира владината политика, тешко дека некој би ги сфатил сериозно. И народот се прашува што да се прави.
Искрено, мислев дека е блеф, но кога се случи тоа изгледаше како комедија што можеше да стане трагедија. Мислам дека ние се однесувавме одговорно. Прво, буџетот беше ист како во 2012 година. Второ, не смеете да оспорувате буџет на влада на мнозинство, избрана на избори што ги признавте. Трето, сметаме дека буџетот е неправеден кон Албанците, додека СДСМ смета дека е неправеден кон граѓаните. Четврто, звучи цинично, но, сериозно, дента зборувавме за дволичноста во парламентот, се оневозможи да се зборува во парламентот. Петто, ваквото однесување треба да се анализира сериозно. Кога решив да ви дадам интервју, решив да бидам искрен до крај. Се сметам за ментално здрав. Замислете јас и моите пратеници во Собранието, а надвор повикани 40-50.000 Албанци, па да почне конфликт со обезбедувањето со моите пратеници, кој немаше да биде толку комичен колку што беше. Луѓето надвор да добија информации дека внатре некој тепал пратеници, или не дај Боже е убиен пратеник, сето тоа немаше да личи на Амди Бајрам или на Зекири, туку можеше ќе дојде до директен меѓунационален конфликт. Треба да се сложи јавноста дека нашето политичко однесување можеше да доведе до тензии и, не дај Боже до конфликт, кој тешко може да се контролира. Замислете ме мене како лидер на албанската опозиција да газам барикади и да тргнувам да го освојувам Собранието. Тоа ќе беше катастрофа за сите нас. Никој не очекува дека ќе се однесувам така. Ќе се борам „на мртво“ за моите политички цели и платформа да ги ставам на маса, но нема да газам по црвените линии, кои можат да предизвикаат конфликти.
Мислам дека немаа добра анализа на работите. Не можете со заплашување и со инсинуации да постигнете цели. Истиот ден се појавија албански аналитичари, кои директно мене ме критикуваа зошто не сум го бојкотирал парламентот.
Република: СДСМ имаше неколку барања… Техничка влада, во која СДСМ не би учествувал. Дали планира да го повлече претседателот на ДИК за да ги оспори изборите?
ТАЧИ: Ние ги загубивме изборите и им честитавме на ДУИ. Сега е нивна одговорност да ги исполнат дадените ветувања. Ние не бараме техничка влада, тогаш ќе помислат дека сме несериозни, погрешно сфатени, дека сакаме само власт. Ги чекаме регуларните избори. Ако некој, Владата, опозицијата, ДУИ, има план да се деблокира интегративниот процес, тогаш нудиме целосна, коректна конструктивност од нас, без никакво условување. Јасно е дека тоа е приоритет.
Кога ништо не зависи од вас, тогаш молчете. Од опозицијата не зависи ниту владата, ниту предвремените избори, ниту техничката влада. Си ги имаат гласовите.
Република: Периодов до јуни ЕУ нѐ скенира, сигналите се јасни, опозицијата не доби поддршка, за коментарите за тоа кој работи за Владата нема да коментираме, сметате ли дека периодов може да ги придвижи интегративните процеси? Дали барањата на СДСМ се во таа насока или обратно?
ТАЧИ: Ова е деликатен период. Сите пријатели од надвор посочија дека ова е деликатен период, нѐ вреднуваат до јули како се однесуваме. Јас не сакам да сум алиби на власта за евентуален неуспех. Ако излезе некој извештај дека опозицијата не е конструктивна тоа, не е добро. Не негувам надежи дека наскоро ќе се реши проблемот со името.
Тоа е тежок политички проблем, не е технички. Не разбирајте ме погрешно, овој проблем мора да го решаваат македонските етнички партии. Не би смееле Албанците да се мешаат. Мислам постои тој консензус албанските партии да се коректни. Овој проблем ќе се реши кога главните македонски партии ќе имаат храброст да се договорат како ќе дејствуваат понатаму политички. Овој проблем не смее да биде предмет на дневна политика.Лидерот на ДПА Мендух Тачи по неколкумесечни преговори со СДСМ го откажа заедничкиот настап на локалните избори, по што дополнително ја збуни јавно