Албанија ја одбележува 14-годишнината од членството во НАТО, додека земјата продолжува да ја поддржува политиката на проширување и зголемување на соработката со Алијансата.

За време на комунистичкиот режим Албанија беше дел од Варшавскиот пакт, воен блок на комунистичките земји во Европа, каде што беше членка од 1955 година, а овој блок го напушти во 1968 година.

По соборувањето на комунистичкиот режим во 1991 година, Албанија го започна процесот на соработка и членство во меѓународните организации, меѓу кои и НАТО, откако земјата ја дефинираше евроатлантската ориентација.

Процесот за членство на Албанија во НАТО

Процесот за членство на Албанија во НАТО помина низ неколку различни случувања што вклучуваат трансформација на вооружените сили, ангажирање во мировни мисии, ангажирање на албанските институции за поддршка на безбедносните политики на Алијансата.

Процесот започна во 1992 година, со официјалниот прием на Албанија во Северноатлантскиот совет за соработка (NACC), кој беше прво тело што го создаде Алијансата за да изгради односи со земјите што произлегоа од комунистичките режими во Европа.

Едно од важните случувања во овој процес е она од мај 2003 година, кога Албанија, Хрватска и Македонија (сега Северна Македонија) заедно со САД ја потпишаа „Јадранската повелба 3 – САД“ која, според албанските власти, се сметаше како иницијатива што ја подготвило членството на земјите во НАТО.

Албанија ја доби поканата за членство во НАТО на Самитот во Букурешт на 2 април 2008 година, додека на 25 април истата година Албанија официјално ги започна преговорите за членство во НАТО, во кои беа опфатени повеќе политички, воени, безбедносни и правни прашања.

По завршувањето на ратификацијата на пристапниот протокол од сите земји членки и депонирањето на инструментот за пристапување во НАТО во американскиот Стејт департмент, Албанија официјално влезе во НАТО на 1 април 2009 година, исполнувајќи една од своите ориентациони цели.

Албанија првпат учествуваше како полноправна членка на Организацијата на Северноатлантскиот договор на Самитот одржан во Стразбур/Кел на 4 април 2009 година, додека на 7 април, во седиштето на Алијансата во Брисел, беше официјалната церемонија на подигнување на знамињата на Албанија и Хрватска во НАТО.

Соработка Албанија-НАТО

Албанија и НАТО соработуваат во повеќе области, со фокус на одбранбениот и безбедносниот сектор, како и на поддршката на Алијансата за реформа на одбранбените институции во земјата.

Во меѓувреме, албанските власти потврдија дека според извештајот на НАТО за 2022 година, Албанија има едно од највисоките нивоа на јавна поддршка за НАТО во целата Алијанса.

Односите на Алијансата со Албанија напредуваа по одлуката на НАТО да изгради тактичка воздушна база во Кучово, Албанија, која се смета за прва воздухопловна база на НАТО на Западен Балкан.

Проектот на воздушната база во Кучово започна со реализација во јануари 2022 година и вреден е околу 45,8 милиони евра, а се очекува работите да завршат есенва, 2023 година.

Проектот опфаќа работи што ќе ја подобрат инфраструктурата на базата и се состојат од изградба на магацини за вооружување, складишта за гориво, станици за вооружување, паркинг за авиони, итна и противпожарна станица, реконструкција на пистата и контролната кула.

Од друга страна, премиерот на Албанија, Еди Рама, во 2022 година изјави дека го поканиле НАТО да учествува во кофинансирање на воениот дел на пристаништето Драч, за поставување база на Алијансата во пристаништето.

Во меѓувреме, во врска со руско-украинската војна, албанските власти им се придружија на ставовите на НАТО, и Албанија официјално „остро го осуди рускиот неиспровоциран напад врз Украина“.

Исто така, како земја членка на НАТО и земја кандидат за членство во Европската Унија (ЕУ), Албанија го поддржува интензивирањето на блиската соработка НАТО-ЕУ за справување со различни закани.

Во меѓувреме, вооружените сили на Република Албанија, исто така, придонесоа во различни мировни мисии, ангажирајќи се во десетици мисии во странство, како што се во Косово, Босна и Херцеговина, Ирак, Чад, Грузија, Егејското Море, Мали, Авганистан и Јужен Судан.