КЛИМАТСКИ промени, корона и војна во Украина – количината на дезинформации расте со секоја нова криза. Вештачката интелигенција би можела да биде решението, но има и голем проблем, пишува Дојче веле.

Помина повеќе од една година откако Русија започна агресивна војна во Украина. Огромна е количината на дезинформации во врска со таа војна што се појави на социјалните мрежи. Тие се шират преку инфлуенсери, ботови или лажни профили. Секојдневно, милијарди корисници објавуваат содржини на платформите за социјално вмрежување како што се Твитер, Инстаграм, Фејсбук и ТикТок, а притоа постојано се шират лаги. Меѓутоа, дезинформација е само кога насочено се шират погрешни информации, односно кога има намера зад нејзиното ширење.

Пронаоѓањето дезинформации на платформите на социјалните мрежи е како да барате игла во милион стогови сено – бескрајна потрага. Никој одамна не може да стави крај на тоа. Се чини дека вештачката интелигенција е единственото и можеби спасоносно решение. Но, каде води ова?

Истражување на мрежа или содржина

За да може вештачката интелигенција да препознае дезинформации, таа се тренира со сетови на податоци. Збирките на податоци се создадени од луѓе и се користат од вештачката интелигенција за да дознаат што се сметаат за дезинформации, а што не.

Дезинформациите може да се препознаат по различни карактеристики. „Од една страна, станува збор за развој на вештачка интелигенција која е способна да препознава расположенија, односно емоции, сè до изразување мислења“, вели Денгел. За таа цел, вештачката интелигенција анализира содржина, т.е. текстови, видеа или фотографии. Вкрстените референци се посебен проблем. Сликата и текстот заедно можат да добијат сосема ново значење.

Од друга страна, мрежните структури исто така може да укажуваат на дезинформации. Александар Шиндлер, водечки експерт во Австрискиот институт за технологија (AIT), вели: „Постојат модели на комуникација, на пример ботови за лажни вести, т.е. автоматизирани сметки на социјалните медиуми кои шират дезинформации или пропаганда“. Вештачката интелигенција, исто така, може да анализира хабови помеѓу кориснички сметки или реакции на објава. Резонансната анализа може да се користи за да се види дали корисникот реагира неутрално на содржината, ја критикува или ја потврдува.

ВИ е силна само како концепт

Самата дезинформација е слаб концепт. „Дезинформацијата е тешко да се дефинира“, вели Шиндлер. „Дефиницијата зависи од многу фактори, како што се политичките или религиозните гледишта, така што нејзината единствена или стандардизирана ознака е речиси невозможна.

Сегашните истражувачки проекти кои се фокусираат на вештачката интелигенција во земјите од германско говорно подрачје затоа повеќе се занимаваат со тоа како да се поддржи работата на луѓето во овој сегмент. Една идеја од AIT, на пример, е да се даде на содржината табела со нутритивни вредности, слична на она што се прави со прехранбените производи. Истражувачкиот центар Correctiv во соработка со Универзитетот Рур во Бохум и Техничкиот универзитет во Дортмунд исто така работи на проект во кој ВИ има за цел да ги поддржи учесниците во процесот на класификација на информациите.

Платформите работат со комбинација на технологии

Платформите за социјално вмрежување речиси и не дозволуваат да се прегледуваат нивните мапи. Препознатливи се само тенденции. „Тие работат користејќи мешавина од различни технологии“, вели Денгел од DFKI. „Исто така, варира од платформа до платформа. Прво, има многу експерименти. Мета, Твитер или ТикТок имаат голем интерес за унапредување на развојот на вештачката интелигенција – нејзината употреба, меѓу другото, може да елиминира многу работни места.

Меѓутоа, ако постои вештачка интелигенција на платформите на социјалните медиуми која открива дезинформации без човек да мора да ја провери таа одлука, методите би требало да бидат многу точни. „И тоа веројатно може да се постигне само ако опсегот на дејствување е строго ограничен“, вели Шиндлер од AIT. Тоа значи дека дезинформациите пред се би се препознале кога станува збор за расчистени случаи. Други, посуптилни случаи би можеле да останат неоткриени. Дали и како се користи оваа технологија не може јасно да се процени однадвор.

Европската унија го усвои Законот за дигитални услуги, така што платформите на социјалните медиуми ќе мора да објавуваат повеќе информации во иднина и на тој начин да станат потранспарентни. Таа регулатива содржи бројни новини. Од февруари 2024 година, на пример, платформите мора да ги информираат корисниците зошто блокирале или избришале содржина. Доколку операторите на платформата не ги почитуваат овие барања, тие се соочуваат со парични казни.

Дефиницијата за дезинформација е клучна

Може да се појават тешкотии и со ова прашање. „Системот класифицира нешто како дезинформација, но не може да објасни зошто“, вели Денгел. „Можеби податоците користени за обука на вештачката интелигенција биле искривени или нецелосни, или примерите не биле избалансирани. Системите што ги објаснуваат или оправдуваат тие одлуки моментално се под интензивно истражување“.

Во иднина, ова може да биде голем проблем во борбата на вештачката интелигенција против дезинформациите. Имено, содржините не можат едноставно да се избришат или да се ограничат нивната видливост, пред се не без дополнително објаснување.

Според експертите, не постои начин да се заобиколи вештачката интелигенција. „Да се ​​претпостави дека вештачката интелигенција е спасителот – тоа е едноставно погрешно“, вели Шиндлер од AIT. На крајот на краиштата, вештачката интелигенција е исто толку добра во откривањето на дезинформации како и нејзините стандардни упатства. Најважната работа, а тоа е дефиницијата за дезинформации, не можат да ја направат. Тоа е работа на програмерот.