Квалитетот на студиските програми и евалуациите на универзитетите се меѓу причините поради кои 21% од младите одлучиле да ги завршат студиите во странство. Според студија на Правниот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, најатрактивни земји за студии се Бугарија и Словенија. Универзитетскиот професор Страшко Стојановски во интервју изјави дека истражувањето е дел од поголем проект во кој студентите работат заедно со неколку професори.

Истражувањето е насловено „Миграција на младите, образование“, кое е направено пред 5 години и кое овозможува споредба на резултатите. Тој нагласи дека преку овие анкети може да се забележи и дека интересот на младите за студирање во странство е речиси двојно зголемен, поточно од 13% колку што беше пред 5 години, сега овој процент достигна 21%.

„Веќе можеме да согледаме некои податоци и одредени трендови, иако би рекол дека е многу рано бидејќи имаме само две вакви истражувања. Има уште едно истражување што го презентиравме минатата година и е поврзано со миграциите. Ова се ставовите на младите во однос на миграцијата и ова истражување е пред се за едукативниот мотив за миграција кај младите. Од четирите плански региони, повеќето училишта беа опфатени. Значи во овие региони има околу 22 средни училишта, почнувајќи од источниот, североисточниот, југоисточниот и Вардарскиот регион“, рече Стојановски.

Додека зборуваше за причините поради кои толкав процент од младите сакаат да студираат во странство, рече дека мотивите главно се поврзани со перспективите и некои економски критериуми, а тоа го повторува и ланското истражување. Во текот на анкетата, младите изразија дека економскиот фактор е клучен фактор за миграција и градење професионална кариера во странство. Според професорот, околу 30% од средношколците не би учеле.

„Кога станува збор за мотивот, не може веднаш да се зборува „ад-хок“ за перманентна имиграција на младите, односно ова е само показател дека можеби постои таква тенденција. Привременото иселување, кое би било поврзано со завршувањето на образованието, односно преминот од средно во високо образование, во иднина оди кон трајно иселување“, нагласи тој, додавајќи дека доколку се случи младите да се дружат таму, доколку создадат доволн o врски, ако имаат можности за вработување, тоа значи дека ќе останат таму.

Стојановски во разговорот истакна дека сериозен показател е како ќе се справиме со образовните политики на некои земји. Тука влезе Словенија бидејќи, како што вели, дошле до заклучок дека тоа не е класична образовна политика на Словенија, туку нивна класична, демографска стратегија. Според него, сите земји имаат проблеми со демографскиот потенцијал и она што ја движи земјата и обезбедува перспектива е токму младите.

„Словенија го реши ова. Еден од аспектите е токму оваа образовна политика која ја прават на тој начин што би привлекле потенцијална популација бидејќи овие образовни политики се однесуваат на земјите од Југоисточна Европа, кои се дел од Западен Балкан, со исклучок на Хрватска. “, рече тој.

Стојановски смета дека образовниот систем во земјава не е толку лош како што покажуваат резултатите на нашите студенти кои студираат во Словенија.

„Разговаравме со колеги од Универзитетот во Љубљана. Од 10-те најдобри студенти кои се таму, 5 се од Македонија. Значи, имаме систем за квалитет, затоа не треба да создаваме стереотипи, бидејќи тоа влијае и на гледиштето на младите и треба да се истакнат добрите примери. Имаме добри примери на успешни млади луѓе. Не би било лошо понекогаш да има вакви приказни, а не доминација на негативни вести, на дневна медиумска политика“, заклучи тој.