Многу зборови што родителите ги кажуваат во лутина, дури и со најдобра намера, може сериозно да му наштетат на адолесцентот.
Сигурно е дека секој од нас сака нашето дете да биде одличен ученик, да биде уредно, послушно и работливо, но понекогаш на погрешен начин ги искажуваме сопствените очекувања.
Критиката, во зависност од тоа како е изразена, може да се сфати и како охрабрување и понижување, а остава трајни последици кај адолесцентот затоа што сака да биде почитуван.
За сите нас кои не сме сигурни дали грешиме, Фабрис Лакомб, француски експерт за комуникација, открива како се пренесуваат посакуваните пораки.
„Твојот брат/другар е попаметен од тебе“
Сосема погрешен е заклучокот дека детето кое не се труди доволно поради споредба со поуспешен или попослушен брат, сестра или кое било друго дете ќе вложи дополнителен отпор. Вашето дете нема да слушне што сте кажале, туку „Ти си проста нула, те сакаме помалку од брат ти…“ и ќе биде осудено на неуспех со таа негативна оценка. Избегнувајте споредби, бидејќи секое дете сака да биде единствено само за своите родители.
И така, ако сакате да го охрабрите, кажете „Можеш да го направиш тоа. Ако се обидеш, ќе успееш“. Пофалете го секој успех, секоја добра оценка, покажете му дека сте среќни секогаш кога ве слуша.
„Дебел си, треба да ја намалиш тежината“
Не, ќерката на која и ја кажа оваа реченица нема да престане да јаде слатки, да ги намали порциите и да почне да спортува, бидејќи ќе слушне „Не ми се допаѓаш затоа што не изгледаш убаво. Секогаш ќе бидеш дебела“. И наместо да направи нешто добро за својот изглед и здравје, секоја девојка, особено девојката адолесцент, ќе бара утеха во храната кога ќе биде повредена.
Избегнувајте груби шеги за изгледот, но помогнете им да се сакаат себеси. Во овој случај, мотивирачката реченица е: „Можеби би можеле да побараме совет од нутриционист или тренер“.
„После се што ти дадов…“
Речиси и да нема адолесцент кој не ја слушнал оваа реченица, веројатно и вашите родители ви ја наметнале, но тоа не значи дека детето ќе ја протолкува како израз на вашето незадоволство затоа што не учи доволно или затоа што прави глупости.
Адолесцентите ќе слушнат „Не го заслужувате тоа што го правиме за вас“ и ќе се чувствуваат виновни, но нема да го променат своето однесување, па затоа е подобро да им кажете „Би сакал/а да бидеш свесен/на за ситуацијата“. Дајте им јасно на знаење дека сте незадоволни и уште појасно кажете ги вашите очекувања.
„Само чекај да дојде татко ти (мајка)“
Адолесцентот нешто лошо направил, ја пречекорил секоја мерка, но не мојте да му се заканувате со другиот родител затоа што вашето дете ќе разбере „Немам авторитет. Не можам да се носам со оваа ситуација“.
Ако не сакате да се дискредитирате како родител, а не сакате, подобро кажете „Не вреди да викам. Треба да разговараме за ова што го направи“. Потсетете го каде се границите и доколку ги премине, реагирајте соодветно.
“Прави што сакаш”
Тој сака да направи промени, да оди во друг клас или училиштето поради потполно погрешни причини а вие само сакате да ставите крај на расправиите. За жал, адолесцентот тоа нема да го разбере така „прави што сакаш“ како прекин на објаснувањата, туку ќе заклучи дека сте му кажале: „снајди се. Повеќе не си моја грижа“. Ќе се чувствува напуштено, ќе биде демотивирано и ќе има впечаток дека никогаш нема да може да ги исполни очекувањата на родителите.
Затоа е најдобро да кажете „Вашите желби не се навистина реални. Но ајде да размислиме уште малку како да ја решиме ситуацијата“. Ќе го разбере тоа на правилен начин… Како дозвола за експериментирање, но тој ќе знае дека ќе бидете таму за да му помогнете да се врати на вистинскиот пат.
