Дмитриј Медведев, заменик-претседателот на Советот за безбедност на Русија, издаде остро предупредување во јуни. Подморските кабли кои овозможуваат глобална комуникација станаа легитимна цел за Русија, рече тој.
Предупредувањето на Медведев дојде откако беше кренат во воздух Северен тек 2, гасовод што пренесува гас од Русија до Германија. Руските власти веруваат дека Западот бил вклучен во нападот. (Неодамнешните извештаи сугерираат дека Украина всушност стои зад нападот), пишува Сандеј Тајмс.
„Ако тргнеме од докажаното соучесништво на западните земји во минирањето на Северен поток, тогаш немаме никакви ограничувања, дури ни морални, што би не спречиле да ги уништиме кабелските комуникации на нашите непријатели на дното на океанот“, напиша Медведев на Телеграм.
Медведев, близок соработник на рускиот претседател Владимир Путин, има долга историја на вакви тврдења.
Но, некои аналитичари велат дека ова не е само уште една закана со празен пиштол.
Огромната мрежа на подводни оптички кабли кои носат податоци меѓу континентите е навистина ранлива на непријателските сили, вклучително и Русија, предупреди американскиот Центар за стратешки и меѓународни студии во извештајот овој месец.
Во мај, шефот на разузнавањето на НАТО, Дејвид Кетлер, предупреди дека Русија можеби планира да ги нападне каблите како одмазда за поддршката на Западот за Украина во нејзината војна против Русија. Тоа е сценарио кое се повеќе ги загрижува претставниците на НАТО.
Ако каблите се сериозно оштетени или оневозможени, делови од интернет услугите што ги земаме здраво за готово и на кои се потпираат светските економии, вклучувајќи повици, финансиски трансакции и стриминг, ќе бидат избришани.
Карл-Оскар Болин, шведскиот министер за цивилна одбрана, рече дека оштетувањето на телекомуникацискиот кабел што минува под Балтичкото Море во 2023 година е резултат на „надворешна сила или неовластен пристап“, иако тој не даде детали.
И во јуни, НАТО ги зголеми авионските патроли во близина на брегот на Ирска поради загриженоста за активноста на руските подморници, објави Сандеј Тајмс.
Закана за GPS
Безбедносните аналитичари велат дека Интернетот не е единствената мрежа што Русија ја истражува за ранливости.
Во последниве месеци, Русија беше обвинета за мешање во навигациските системи ГПС, предизвикувајќи хаос на линиите на комерцијалните авиокомпании. Поради тоа, летовите од Хелсинки до Тарту, Естонија, беа суспендирани на еден месец во април.
Мелани Гарсон, експерт за меѓународна безбедност на Универзитетскиот колеџ во Лондон, рече дека тоа е дел од руската кампања за „сивата зона“ против Западот, која вклучува тајни акции кои паѓаат под прагот на отворено војување.
„Русија ја развива оваа способност долго време и во моментов тоа е евтин и ефикасен начин за злонамерно мешање во сивата зона“, рече Гарсон.
„Како што ја зголемуваме нашата зависност од поврзувањето и вселенските податоци во сè, од земјоделството до испораката на храна, нарушувањето на националната и економската безбедност преку подморскиот кабел и заглавувањето на ГПС станува сè поефикасно“, додаде таа.
Со децении, светот зависи од податоците што се пренесуваат преку подводни кабли кои се протегаат на илјадници километри. На почетокот на 20 век, каблите пренесувале телеграфски сигнали, а подоцна и телефонски повици.
Роберт Довер, професор по меѓународна безбедност на Универзитетот во Хал во Велика Британија, рече дека телеграмите долго време се гледале како потенцијални воени цели, при што и САД и СССР ги надгледувале за време на екот на Студената војна.
Како што светот станува се повеќе и повеќе зависен од Интернет, каблите стануваат сè поважни. Каблите се одговорни за пренос на 95% од меѓународните податоци. Ако се оштетат, може да се изгубат многу податоци.
Слично на тоа, GPS сигналите се сè поважни за воздухопловната индустрија. Тие се користат за безбедно водење на авионите до нивните дестинации и слетување.
„Тергетирањето на цивилната авијација GPS е средство за поткопување на безбедноста на западната јавност, особено во воздухопловството, и ја покажува зависноста од сателитски платформи за навигација на обичните граѓани“, рече Довер.
Весникот „Форин полиси“ во јуни објави дека НАТО почнал да презема повеќе активности за заштита на подморничките кабли, инсталирајќи систем што автоматски ќе предупредува за обиди за мешање.
Но, Гарсон рече дека тоа не е доволно и дека се потребни повеќе владини резервни планови во случај системите целосно да пропаднат.
„Земјите не само што мора да преземат заштитни мерки, туку и да обезбедат дека комуникацискиот систем е отпорен и има силни алтернативи“, рече Гарсон.
Таа рече дека сателитите кои пренесуваат ГПС податоци често немаат заштита од обиди за заглавување, додека задачата за заштита на подморските кабли често паѓа на приватните компании кои ги поседуваат и одржуваат.
