Ако ви се чини дека храната што ја сакате и со која сте немале никакви проблеми порано не ви годи, не сте во заблуда, а не сте ни единствени. Еве што велат експертите за оваа неизбежна појава.
Постојат голем број причини зошто стомакот станува почувствителен како што старееме.
Во текот на процесот на стареење се менува и нашиот организам, па не треба да ве чудат оние чудни звуци кои ги произведуваат зглобовите или страшното чувство на замор после вечерно излегување.За жал, ниту дигестивниот систем не е лишен од овие промени.
„Проблемите со варење може да се појават на која било возраст и можат да станат почести како што старееме“, вели д-р Сара Атала, американски гастроентеролог во Inspira Health во Њу Џерси.
Според Националниот институт за здравје, приближно 60 до 70 милиони Американци страдаат од дигестивни нарушувања. Најчести симптоми се киселини, надуеност, болки во стомакот и промени во навиките на дебелото црево (запек, дијареа или нивна комбинација).
Може да биде тешко да се утврди што предизвикува лошо варење, бидејќи тоа е повеќеслоен проблем кој обично произлегува од високо индивидуална комбинација на фактори поврзани со стареењето и начинот на живот.
Како процесот на стареење може да влијае на варењето?
Како што старееме, нервите и мускулите во гастроинтестиналниот (ГИ) тракт може да почнат да откажуваат, што резултира со промени во начинот на кој органите за варење функционираат поединечно и работат заедно – обично влијае на самиот процес на варење и го прави побавен.
Движењето во хранопроводникот и мускулите вклучени во голтањето може да не бидат толку ефикасни или координирани, на пример, и може да доведе до повисоки стапки на езофагеален рефлукс (познат како ГЕРБ, кога содржината на желудникот почнува да се враќа нагоре), додека побавната стомачна подвижност може да предизвика она што сте го јаделе да се задржи во стомакот и да предизвика лошо варење.
„Слузницата на желудникот исто така може да стане потенка со возраста, што ве прави поподложни на воспаление“, рече Атала.
Намаленото производство на простагландини со текот на времето (супстанција слична на хормон која игра улога во лачењето на киселината во желудникот и функцијата на мускулите на гастроинтестиналниот тракт) значи и намалување на заштитната обвивка на желудникот, што нè прави повеќе склони кон гастритис и чир.
Следната станица на дигестивниот пат на храната е застанување во тенкото црево.
„Побавната подвижност може да доведе до поголема стапка на прекумерен раст на бактериите, што може да предизвика надуеност и дијареа“, вели д-р Сунана Сохи, гастроентеролог од Луисвил.
И ако подвижноста на дебелото црево престане, подгответе се за можен запек и дивертикулоза (состојба во која се формираат мали торбички и притискаат на слабите точки на ѕидот на дебелото црево, што ве става во ризик од влошување на симптомите, како што се крварење и воспаление).
Потоа, тука се хроничните здравствени состојби кои се акумулираат како што старееме (артритис, кардиоваскуларни и метаболички болести), од кои многу може да предизвикаат ограничувања во движењето, влошувајќи ги проблемите со подвижноста на цревата.
„Ако не се движите, вашето црево не се движи“, рече д-р Притеш Мута, вонреден професор на МекГоверн во UTHealth Хјустон. Што се однесува до лековите што ги земаме за лекување на овие состојби (и на рецепт и без рецепт, особено на пр. популарни лекови против болки како аспирин и ибупрофен), познато е дека тие предизвикуваат несакани ефекти како гадење, запек, дијареа, болки во стомакот, дури и чирови…
Најдобрите начини да го оптимизирате варењето како што стареете
Сето ова е фрустрирачко и загрижувачко, но експертите нагласуваат дека постојат начини да се намалат стомачните проблеми поврзани со стареењето.
Еве што препорачуваат експертите:
Џвакајте ја храната подобро
Подоброто варење започнува во устата.
„Плунковните ензими помагаат во варењето на скробот и мастите во устата, намалувајќи го товарот на дигестивниот тракт. Алкалната pH вредност на плунката, исто така, помага да се неутрализира киселината во хранопроводникот поради рефлукс и да се ублажат симптомите на ГЕРБ“, вели Мута. Сечењето на храната на помали парчиња и џвакањето најмалку 15 до 20 пати по залак може да помогне во ублажувањето на компликациите поврзани со отежнато голтање.
Стимулација на производство на плунка
„Производството на плунка има тенденција да се намалува како што старееме, што може да влијае на џвакањето и голтањето“, вели д-р Сохи. Според Американската стоматолошка асоцијација, двојно е поголема веројатноста да развиете сува уста ако земате еден или повеќе лекови дневно, во споредба со луѓето кои не го прават тоа. На пример, пиењето вода помеѓу залаци може да биде корисно ако сувата уста е проблем за време на оброците.
Јадете повеќе храна од растително потекло и помалку преработена храна
Најдобар начин за оптимизирање на варењето е да јадете што помалку преработена храна и што е можно повеќе храна од растителна основа.
„Исхраната богата со преработена храна може да го промени цревниот микробиом, што доведува до дисбиоза“, рече Сохи, додавајќи дека нездравиот баланс на цревните бактерии е поврзан со повисоки стапки на дигестивни болести.
Покрај одржувањето на цревниот микробиом на вистинскиот пат, растителната исхрана е најдобриот начин да го зголемите внесот на влакна, што е важно за редовна столица.
Влакна
Растворливите и нерастворливите влакна позитивно влијаат на варењето, објасни Мута. Тие не само што го прават празнењето на цревата попријатно и поефикасно, туку и ја намалуваат веројатноста за фекална инконтиненција, па дури и помагаат во лекувањето на дијареата со апсорпција на вода.
Вода
Хидратацијата е клучна за избегнување на запек, рече Мута, особено кога ќе почнете да го зголемувате внесот на влакна, што значи дека не можете да заборавите на дневниот внес на вода. Исклучително е важен бидејќи ги пренесува хранливите материи (витамини, минерали, протеини, шеќер) до органите во телото, а освен тоа го исполнува клеточниот и меѓуклеточниот простор, учествува во хемиските реакции, помага при варењето…
Движење
„Вежбањето ја стимулира подвижноста на гастроинтестиналниот тракт, така што може да биде многу корисно за варењето. Лежењето на кауч после јадење е една од најлошите работи што можете да ги направите, бидејќи не само што не ја помага подвижноста на гастроинтестиналниот тракт, туку може да промовира и рефлукс на киселина“, предупредува Сохи. д-р. Мута се согласува и препорачува пешачење околу 15 минути по оброкот за да се активира желудникот и да се подобри неговото празнење.
Доволно спиење
Спиењето е механизам за исцелување на телото, а препораката е седум до девет часа во текот на ноќта – помалку може негативно да влијае на цревната бариера и имунитетот, рече Мута. Истражувачите сè уште ги откриваат точните механизми зад ова, но една теорија е дека лишувањето од сон доведува до зголемување на микроскопското воспаление во цревата.
Земајте ги лековите како што ви се препишани
„Секој лек има гастроинтестинални несакани ефекти – дури и оние кои се препишани за гастроинтестинални заболувања. Земањето лекови точно како што се препишани го намалува ризикот од несакани ефекти“, рече Мута.
Лекарите предупредуваат дека лековите не треба да се земаат на празен стомак, а оние за супресија на киселината да се земаат 30 минути пред појадок. Но, ако се појават несакани ефекти, известете го вашиот лекар.
Кога треба да одите на лекар поради дигестивни проблеми?
Дури и ако сте убедени дека дигестивните драми што ги доживувате се поврзани со возраста или знак дека вашиот животен стил треба да се промени, „важно е да не претпоставувате и сепак да ги споделите вашите симптоми со вашиот лекар во секој случај, бидејќи понекогаш може да има повеќе сериозна причина за тоа“, рече д-р Неена Мохан, гастроентеролог и доцент по клиничка медицина на Медицинскиот факултет Луис Кац на Универзитетот Темпл во Филаделфија.
Ако, покрај постојаната непријатност при одење во тоалет, имате и проблеми со голтање, болки во стомакот, гадење и/или повраќање, необјаснето губење на тежината или сте забележале крв во столицата (или изгледа црно и катранесто), време е да се консултирате со гастроентеролог.
„Во зависност од проблемот, лекарот може да започне со тест на крвта и да препише лекови или да направи дополнителни испитувања, како што се ендоскопија или колоноскопија“, вели д-р Атала.
Пронајдете не на следниве мрежи:
