Украинскиот парламент, Врховната Рада ги направи првите чекори кон мобилизација на жените во војната со Русија, изјави украинскиот пратеник Дмитро Разумков.

Разумков рече дека законот бр. 12076, усвоен на 3 декември, содржи одредба која им овозможува на жените кои ги исполнуваат здравствените и возрасните критериуми да се пријават за воена служба како резервисти и да поминат основна воена обука, објави украинскиот портал „Страна њуз“. Разумков повика на отстранување на оваа одредба пред второто читање на законот.

Доколку се усвои, оваа промена би можела значително да влијае на ситуацијата во украинската војска и да овозможи регрутирање жени за учество во војната. Според предложените измени на Законот за воена регрутација и воена служба, жените кои сакаат да служат во украинската армија можат да бидат регрутирани и запишани во резервниот регистар.

Сепак, дел од предлогот предизвика критики, вклучително и од Главната научна и стручна управа на Канцеларијата на Врховната Рада, која посочи дека „не е соодветно да се регистрираат жени како резервисти непосредно пред почетокот на основната воена обука“.

Жените можат да аплицираат, но нема задолжителна мобилизација

Според сегашниот украински закон, во војска се регрутираат мажи постари од 25 години. Законот дозволува жените да волонтираат, но не и задолжително да се мобилизираат.

Украинската пратеничка Маријана Безухлај силно ги поддржува измените. „Во нашиот Устав нема два типа граѓани. Во моментов има незаконска дискриминација на мажите. Освен тоа, ако се мобилизираат жени, ќе се мобилизираат помалку мажи – тоа е една од причините зошто вие, мажи, ја поддржувате мобилизацијата на вашата сограѓани“, рече таа.

Безухлаја предложи жените првично да се мобилизираат за задни позиции, како што се административни службеници, кадровски службеници и улоги во безбедносните единици, за да може мажите да се пренасочат на борбени позиции на првите линии.

Војната не треба да биде одговорност само на избраните“, напиша Безухлаја. „Посебно кога станува збор за опстанокот на нацијата и правото на живот, а не само за територии или сфери на влијание“, додаде.

„Без жени тешко ќе се реши хаосот во армијата“

Таа додаде дека без општ национален отпор, Украина не може да постигне победа и заклучи: „Без мобилизација на жените, овој хаос во редовите на нашата армија ќе биде тешко да се реши“.

Од 2014 година, кога Русија го анектираше Крим, Украинките доброволно се приклучија на одбраната на земјата. Во тоа време во украинските вооружени сили имало 50.000 жени, од кои 16.500 служеле во воени операции. Според податоците на украинската влада, на почетокот на 2024 година, жените сочинувале 7,3 отсто од вкупните вооружени сили, односно 62.000 жени служеле во армијата, а повеќе од 45.000 од нив биле на активна воена должност.

На почетокот на оваа година повеќе од 4.000 жени служеа во борбени улоги, а имаше и над 7.000 офицери, 12.000 подофицери, 23.000 жени војници и 5.000 жени на повисоки командни позиции. Од почетокот на војната, бројот на жени во украинската војска е зголемен за 30 отсто, објави Њујорк Тајмс.

Пред војната, жените најчесто служеле како медицински персонал, во администрација или логистика, но денес тие можат да бидат возачи, команданти на борбени возила, митралези, снајперисти или команданти на разузнавачки групи.

Украинската воена опрема е прилагодена за жени. Минатата година Министерството за одбрана го одобри првиот панцир наменет за жени, а беа воведени и воени униформи прилагодени на жени.

Идејата не е нова

Идејата за мобилизирање на жените не е нова. Генералот Валериј Залужни, поранешен командант на украинските вооружени сили и актуелен украински амбасадор во Обединетото Кралство, изјави дека Украина размислува за мобилизација на жени за „да ја спаси Европа од војна“.

Иако украинскиот претседател Володимир Зеленски претходно изјави дека не ја поддржува задолжителната мобилизација на жените, тој нагласи дека е подготвен да ја намали старосната граница за воен рок.